ایران: محدودیت اینترنت ۲۰۲۰

اعتراض، کشتار و قطع اینترنت  

اقدام به قطع اینترنت توسط دولت‌ها، با ایجاد محدودیت جدی برای افراد در به اشتراک‌گذاری اطلاعات حیاتی به نحو سریع و آسان، جلوگیری از نظارت بر وقایع و گزارش کردن خشونت‌ها توسط خبرنگاران، و نیز ایجاد اخلال در اعتراضات، به‌سرعت به تاکتیکی اساسی برای قطع ارتباط افراد با یکدیگر و همین‌طور به‌منظور ایجاد مانع برای نظارت بر گرفتن عملکرد دولت‌هایمان بدل می‌گردد

اقدام به قطع اینترنت نقض جدی استانداردهای بین‌المللی حقوق بشری است. دولت ایران در جریان اعتراضات سراسر کشور در آبان ۱۳۹۸ دسترسی به اینترنت را به روی بیش از ۸۰ میلیون نفر قطع کرد. در طول قطعی اینترنت، مقامات حکومتی بیش از صدها تن را مورد حمله قرار داده و به قتل رساندند

از آن زمان، مقامات با هر بار دامن گرفتن اعتراضات دست به قطعی اینترنت زده‌اند. مردم درایران به طور فزاینده‌ای نگرانند که مقامات با قطع اتصال آن‌ها به اینترنت جهانی از دسترسی آن‌ها به اطلاعات حیاتی جلوگیری کنند

سازمان آرتیکل ۱۹ در آخرین گزارش خود با عنوان محدودسازی اینترنت ۲۰۲۰: اعتراض کشتار و قطع اینترنت

 برملا می‌سازد که چه زیرساخت‌های پیچیده و ابهاماتی در فرآیندهای تصمیم گیری‌، دولت ایران را قادر کرده‌است در هر زمان انتخابی اینترنت را قطع کند

 بررسی می‌کند که تحریم‌های آمریکا چه نقشی در منزوی ساختن ایرانی‌ها ایفا کرده است

 به مطالعه این می‌پردازد که نحوه حاکمیت بر اینترنت و شرایط اتصال به اینترنت در ایران چه چشم‌اندازی دارد

.مطرح می‌سازد که چه راه‌حل‌های روشنی برای روبه‌رو شدن با این مسأله وجود دارد  

در وقایع آبان ۱۳۹۸ چه اتفاق افتاد؟

جدول زمانی

شنبه ۲۵ آبان ۱۳۹۸
نوامبر 2019

شنبه ۲۵ آبان ۱۳۹۸

تصویر ۱: یک کاربر که از اینترنت همراه شرکت ارتباطات سیار ایران (همراه اول) استفاده میکند، در روز اول اعتراضات اتصال موبایل خود را از دست میدهد

اولین گزارش‌ها درباره قطعی اینترنت در ساعات اولیهی ۲۵ آبان ۱۳۹۸، روز دوم اعتراضات، منتشر شد. این گزارش‌ها حاکی از قطع اینترنت در شهرهایی چون اهواز در جنوب غربی ایران بود؛ این شهرها عمدتاً کانون‌های اعتراضات بودند. سازمان عفو بین الملل کشته شدن حداقل ۱۰۰ معترض را در این روز مستند کرده است. به گزارش سازمان عفو بینالملل شدت خشونت حکومتی در روز دوم اعتراضات به اوج رسید و ۲۵ آبان را به خونبارترین روز اعتراضات تبدیل کرد

شرکت‌های نیمه دولتی ارتباطات سیار ایران همراه اول و ایرانسل (بزرگترین اپراتورهای تلفن همراه در کشور) در اقدامی بی‌سابقه اینترنت همراه کاربران را از ۲۵ آبان قطع کردند. تصویر ۱، نشان می‌دهد اینترنت همراه یکی از کاربران شرکت ارتباطات سیار ایران (همراه اول) حدود ساعت ۳ بعد از ظهر و همزمان با اوج گرفتن اعتراضات در تهران قطع شده است. به فاصله اندکی ارائه‌ دهندگان خدمات اینترنت پهن‌باند به منازل نیز دسترسی کاربران به اینترنت را قطع کردند.

همان روز و اندکی پیش از قطع اینترنت، گزارشها نشان دهنده‌ اوج گرفتن اعتراضات در تهران بود

شنبه ۲۵ آبان ۱۳۹۸
نوامبر 2019

شنبه ۲۵ آبان ۱۳۹۸

تصویر ۲: یک کاربر ویز در تهران تصویر اپلیکیشن ویز روی صفحه نمایش موبایل خود در بعد از ظهر ۲۵ آبان را ثبت کرده است. این تصاویر شامل اطلاعاتی درباره محل پارک کردن خودرو برای مشارکت در اعتراضات است

کاربران همچنین شروع به سازماندهی نقاط تجمع برای اعتراضات خیابانی در ویز – مسیریاب مبتنی بر جمع سپاری (تصویر ۲) – و بسترهای رسانه های اجتماعی مانند واتساپ، تلگرام و توییتر کردند.

اولین تصویر، کاربری را نشان میدهد که مکان خود را به اشتراک گذاشته و برای اعتراض نوشته است: لعنت به رژیم

 

شنبه ۲۵ آبان ۱۳۹۸
نوامبر 2019

شنبه ۲۵ آبان ۱۳۹۸

تصویر ۳: عکس گوگل مپ از راه‌بندان‌های ناشی از اعتراضات در روز ۲۵ آبان ۱۳۹۸

گوگل مپ (تصویر ۳) مقیاس تظاهرات را نشان میدهد: یکی از راهکارهای مورد استفاده تظاهرکنندگان اعتراض با پارک خودرو در خیابان بود. تصاویر، نقشه نشان دهندهی راهبندان‌هایی است که بیشتر در اثر این نوع از اعتراضات به وجود آمده بود. این نوع از اعتراض تقریباً به همه‌ی بزرگراه‌ها و خیابان‌های اصلی رسیده بود و باعث مسدود شدن جریان ترافیک شده بود

سازمان عفو بین‌الملل ۷۸ کشته را نیز در ۲۶ آبان مستند کرده است

یکشنبه ۲۶ آبان ۱۳۹۸
نوامبر 2019

یکشنبه ۲۶ آبان ۱۳۹۸

تصویر ۴: ارائه ‌دهندگان خدمات اینترنت ایران شروع به قطع اینترنت میکنند

قطع اینترنت شامل بیشتر ارائه‌ دهندگان خدمات اینترنت ایران شد، به گونهای که پیش از ۲۶ آبان حدود ساعت ۲ بعد از ظهر عمده راه‌های ارتباطی آنلاین قطع شده بود. تصویر ۴، برگرفته از داده‌های اوراکل اینترنت اینتلیجنس، نشان دهندهی تأثیر قطع اینترنت بر شبکه و دسترسی کاربران است

سازمان عفو بین‌الملل ۷۸ کشته را نیز در ۲۶ آبان مستند کرده است

نوامبر 2019

 دوشنبه ۲۷ آبان ۱۳۹۸ تا سه‌شنبه ۵ آذر ۱۳۹۸

اینترنت به مدت شش روز پس از آغاز خاموشی در کل کشور و در برخی مناطق که ناآرامی در آنها ادامه داشت تا ۱۰ روز قطع باقی ماند

خدمات آنلاین دولتی که در بستر شبکه‌ی ملی اطلاعات فعالیت میکنند در دسترس بودند. با وجود برخی اشکالات فنی اولیه، عمدهی خدمات شبکه ملی اطلاعات در طول قطع اینترنت کار می کردند

 با وجود قطع اینترنت برخی سامانه های بومی و خدماتی مانند اسنپ، تپسی و مسیریابها و پیامرسانهای بومی مانند مسیریاب بلد و پیام رسان سروش که بر بستر شبکه ملی اطلاعات کار میکنند در دسترس بودند. معمولا مقامات برای توصیف این خدمات از عبارت «سرویسهای ارائه شده بر بستر شبکهی ملی اطلاعات» استفاده میکنند

با وجود این تمهیدات، حاکمیت و شرکتها با چالشهای گوناگونی برای برقرار نگه داشتن دسترسی به خدمات رو به رو شدند. به عنوان مثال، به دلیل اینکه ایران دارای یک موتور جستجوی بومی با کیفیت نیست، (لطفاً به فصل ۲ مراجعه کنید) بیشتر کاربران راهی برای یافتن سایت‌ها و خدمات میزبانی شده در شبکه ملی اطلاعات نداشتند. در اقدامی شتابزده، ارائهدهندگان خدمات اینترنت یک وبسایت راهنما از تمام خدمات بومی راهاندازی کردند و سپس آدرس این راهنما را از طریق پیامک برای برخی کاربران تلفن همراه فرستادند

چهارشنبه ۲۹ آبان ۱۳۹۸
نوامبر 2019

چهارشنبه ۲۹ آبان ۱۳۹۸

تصویر ۵: این تصویر پیامک ارسالی به یک ارائه دهنده‌ خدمات اینترنت را نشان میدهد که در آن «مراحل» مختلف اتصال مجدد تشریح شده است.

در ۲۹ آبان یا حول و حوش آن تاریخ، ارائهدهندگان خدمات اینترنت (لطفاً به فصل ۳ مراجعه کنید) دستورالعملی از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ایران دریافت کردند که در آن به آنها دستور داده شده بود تا اتصال به اینترنت بینالمللی را به صورت مرحله بندی شده مجدداً برقرار کنند.

یک منبع آگاه که برای یکی از ارائهدهندگان خدمات اینترنتی در ایران کار میکند [که مایل است ناشناس بماند] متن دستورالعمل سازمان تنظیم که به صورت پیامک ارسال شده و مبنی بر اتصال مجدد کشور است را در اختیار آرتیکل۱۹ قرار داده است (تصویر ۵). با اینکه این اطلاعات در دسترس عموم نیست، منبع ما اعلام کرده است که سایر ارائهدهندگان خدمات اینترنت نیز همین دستورالعملها را دریافت کردهاند.

نیاز اقتصادی، مبنای در اولویت قرار گرفتن سازمانها و نهادها برای اتصال مجدد به اینترنت بین المللی شد. دستورالعمل سازمان تنظیم، سازمانهای دارای اولویت اقتصادی را به این صورت
معرفی کرده: «شرکتها، دفاتر خدماتی، کسب و کارها، دانشگاهها، سازمانهای تحقیقاتی، سازمانهای مذهبی، دفاتر دولتی، نیروهای پلیس،
آژانسهای خبری، استارتاپها، روزنامهها و وبسایتهای ضروری».

اینکه آیا ناحیه‌ای که در حال اتصال مجدد است در بین مناطقی است که همچنان ناآراماند، مانند شهر شیراز، استان خوزستان، استان البرز یا شهرهای
غرب تهران، یا نه.

دوشنبه ۴ آذر ۱۳۹۸
نوامبر 2019

دوشنبه ۴ آذر ۱۳۹۸

تصویر ۶: ارائه دهندگان خدمات اینترنت اکثر اتصالات را تا ۴ آذر ۱۳۹۸ برقرار کردند منبع، پایگاه داده رایپ

چهار آذر ۱۳۹۸ ارائه دهندگان خدمات اینترنت به تدریج شروع به آنلاین شدن کردند . تصویر ۶

نوامبر 2019

چهارشنبه ۶ آذر ۱۳۹۸

تا ۶ آذر، تمام ارائه دهندگان خدمات اینترنت به کار افتاده و آنلاین شده بودند و کاربران ایرانی را مجددا به خدمات اینترنتی بین‌ا‌لمللی وصل کردند


چگونه دولت ایران می‌تواند دسترسی بیش از ۸۰ میلیون نفر به اینترنت را قطع کند؟

ایجاد شبکه ملی اطلاعات

برخلاف تصور عمومی، یک ” قطعی” مرکزی از اینترنت جهانی اتفاق نیفتاده است. بلکه مقیاس و طول مدت قطعی اینترنت ایران در آبان ماه نتیجه این بود که حکومت به ارایه‌دهندگان دهنده خدمات اینترنتی (ISP) دستور مستقیم داد که ارتباط کاربران خود از ترافیک بین المللی را قطع کنند 

تصاویر زیر را مطالعه کنید  تا درباره چگونگی ایجاد موثر اینترنت “ملی” توسط ایران بیشتر بدانید
(از ذره‌بین دیجیتال برای بزرگ کردن عکس استفاده کنید)

  نقش تحریم‌های ایالات متحده

سیاست فشار حداکثری ایالات متحده مانع از ورود ایران به تجارت بین‌المللی می‌شود این امر به خوبی با تبلیغات حکومتی ایران در مورد “آسیب پذیری ایران در برابر نیروهای خارجی” در هم‌راستایی و انطباق قرار گرفته است و شبکه‌سازان و نیز وب‌سایت‌های ایرانی را به سوی شبکه ملی اطلاعات سوق داده است

این سیستم اینترنتی بسته به این معنی است که دسترسی افراد و بخش خصوصی به اینترنت جهانی محدود شده است. به طور خلاصه، تحریم‌های ایالات متحده منجر به انزوای بیشتر مردم در ایران می‌شود

چه کسی مسئول قطعی اینترنت بود؟

هیچ نظارت قضایی بر قطعی‌های اینترنت سال ۱۳۹۸ صورت نگرفته است حتی در چارچوب ساختارهای پیچیده حکمرانی در ایران هم هنوز دقیقاً مشخص نیست که چه کسی دستور قطعی‌ اینترنت را صادر کرده است. گزارش حاضر از مقامات ایران می‌خواهد که نحوه تنظیم اینترنت و تصمیم گیری‌های مرتبط با آن را با شفافیت کامل مستند کند

(از ذره‌بین دیجیتال برای بزرگ کردن عکس استفاده کنید)

تبعات این امر برای آینده حقوق دیجیتال و حق آزادی بیان در ایران چیست؟

شبکه ملی اطلاعات، گمنامی، حریم خصوصی یا محافظت از داده‌های کاربرانش را تضمین نمی‌کند. بلکه مقامات مسئول قادر خواهند بود بر اساس معیارهای سیاسی، فرهنگی یا مذهبی محتوای آن را فیلتر یا سانسور کنند.در این وضعیت، اصل بی‌طرف بودن شبکه اینترنتی زیر پا گذاشته می‌شود، تنوع مطالب به شدت کاهش می‌یابد و افراد امکان تبادل آزادانه اطلاعات را از دست می‌دهند.در صورت وقوع اعتراضات در آینده، دولت قادر خواهد بود به راحتی مجددا اینترنت را قطع کند و این چنین از تجمع و گردهم‌آیی مردم ایران و نیز دسترسی آنان به اخبار بین‌المللی جلوگیری نماید. همانطور که پیشتر نیز مشاهده کرده‌ایم، قطعی‌های اینترنت در آینده به این معنی است که قتل دولتی افراد  بار دیگر اتفاق خواهد افتاد و مقامات خواهند توانست با مصونیت به آن دست بزنند

فراخوان‌ها برای اقدام فوری

سازمان آرتیکل ۱۹ اقدامات و راه ‌حل‌های ذیل را برای ایران، اتحاده اروپا، ایالات متحده و شرکت‌های تکنولوژی‌محور پیشنهاد می‌کند

متوقف کردن قطعی اینترنت و ایمن نگه داشتن مردم در جریان اعتراضات به این معنی است که قادر خواهیم بود از اقتصاد ایران و زندگی مردم از جمله زندگی خانواده‌ها و جوامع خود محافظت کنیم