Aşağıda imzası bulunan basın özgürlüğü, ifade hürriyeti ve basın meslek kuruluşları olarak gazeteci Fatih Altaylı’nın YouTube’daki canlı yayınında yaptığı siyasi yorumları nedeniyle tutuklanmasını şiddetle kınıyor, derhal serbest bırakılmasını talep ediyoruz.
Gazeteci ve köşe yazarı Fatih Altaylı, sosyal medyada çokça paylaşılan YouTube yayınından birkaç saat sonra 21 Haziran’da önce gözaltına alındı, sonra da tutuklandı. Söz konusu videoda Altaylı, Türkiye halkının yüzde 70’inin devlet başkanlarının süresiz görevde kalmasına karşı olduğunu gösteren bir anketi değerlendiriyordu.
Yayının ardından bazı sosyal medya hesapları, Altaylı’nın sözlerini bağlamından koparıp tehdit içerikliymiş gibi yansıtan video kesitlerini yaymaya başladı. Kısa süre içinde Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Oktay Saral da sosyal medya hesabından videoyu paylaşıp, “Altaylıııı! Suyun ısınmaya başladı” ifadelerini kullandı. Saral’ın paylaşımından yaklaşık 10 saat sonra Altaylı gözaltına alındı.
Türkiye’deki yasalar, azami cezası iki yıl olan suçlarla ilgili soruşturmalarda şüphelilerin tutuklu yargılanamayacağını belirtiyor. Altaylı da ilk olarak bu kapsamda değerlendirilmesi gereken tehdit suçu şüphesiyle gözaltına alınmıştı. Ancak savcılık daha sonra dosyayı yeniden değerlendirerek mağdurun Cumhurbaşkanı olması durumunda cezayı artıran maddeyi devreye soktu. En az beş yıl hapis cezası talep edilebilmesinin önünü açan bu madde uyarınca Altaylı’nın tutuklu yargılanmasının yolu açıldı. Ancak hukukçular, bu maddenin sadece fiziki müdahaleler için geçerli olduğunu, basın yoluyla yapılan sözlü açıklamalara uygulanamayacağını belirterek yasanın kapsamının aşıldığını ifade ediyor.
İstanbul 10. Sulh Ceza Hakimliği, savcılığın tutuklama talebini “suçun vasıf ve mahiyeti” ve “kaçma ihtimalinin yüksek olduğu” gerekçesiyle kabul etti.
Altaylı’nın tutuklanmasının ardından 23 Haziran’da Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) ise gazetecinin YouTube kanalı için 72 saat içinde internet yayın lisansına başvuruda bulunması, gerekli belgeleri sunması ve üç aylık lisans ücretini peşin ödemesi gerektiğini, aksi takdirde kanalın kapatılacağını duyurdu.
Aşağıda imzası bulunan kuruluşlar olarak bu tutuklamayı, cezai yasaların açıkça suistimal edilmesi sonucu siyasi eleştirinin bastırılması olarak değerlendiriyoruz. Altaylı’nın sözlerinin suikast suçu kapsamında yorumlanması cezai sorumluluğu tehlikeli biçimde genişletmekte ve Türkiye’de ifade özgürlüğünü daha da zayıflatmaktadır.
Fatih Altaylı’nın derhal serbest bırakılmasını ve yetkililerin gazetecileri cezalandırmak için muğlak yasal düzenlemelere başvurmaktan vazgeçmesini talep ediyoruz. Özgür basın, misilleme korkusu yaşamadan siyasi liderleri eleştirme ve fikirlerini ifade edebilme hakkına sahip olmalıdır.
İmzacılar:
Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI)
ARTICLE 19 Europe
Avrupa Basın ve Medya Özgürlüğü Merkezi (ECPMF)
Avrupa Gazeteciler Federasyonu (EFJ)
Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD)
Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ)
Güney Doğu Avrupa Medya Örgütü (SEEMO)
Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA)
Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF)
Yabancı Medya Derneği (FMA)