Sivil toplum kuruluşları ve gazeteci örgütleri Paradise Papers ile ilgili gazetecilere yönelik ceza soruşturmaları ve hukuk davaları hakkında yapılan haberlerin erişime engellenmesine ilişkin Prof. Dr. Yaman Akdeniz’in attığı tweetleri nedeniyle Serhat Albayrak’ın açtığı 100.000 TL tutarındaki manevi tazminat davasının reddedilmesi çağrısında bulunuyor.
Serhat Albayrak hükümet yanlısı Turkuvaz Medya Grubu’nun sahibi ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın damadı ve de önceki Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın kardeşidir. Albayrak kardeşler ve Çalık Holding daha önce Albayrak kardeşlerin Çalık Holding yönetim kurulu üyeleri olduğu dönemdeki offshore hesapları ile ilgili kaleme aldığı yazı dizisi nedeniyle Pelin Ünker hakkında dava açmıştı. Çalık Holding’in gazeteci Pelin Ünker’den tazminat talep ettiği dava Aralık 2020’de mahkeme tarafından reddedildi. Mart 2021’de İfade Özgürlüğü Derneği (İFÖD), mahkeme kararı ile ilgili haberlere mahkeme kararı ile erişime engellendiğini duyurdu. İFÖD’ün eş kurucusu Yaman Akdeniz bu engelleme kararı hakkında Twitter paylaşımında bulundu. Nisan 2021’de Serhat Albayrak’ın talebi üzerine mahkeme tarafından Yaman Akdeniz’in haberlerle ilgili engelleme kararları hakkındaki tweetine yönelik de erişim yasağı kararı verildi.
5 Mayıs 2021’de Albayrak, Medeni Kanun’un 24’üncü maddesi ve Borçlar Kanunu’nun 58’inci maddesine dayanarak attığı tweetler nedeniyle Akdeniz hakkında 100.000 TL manevi tazminat talebiyle dava açtı.
Bu davayı Toplum Katılımını Engellemeye Yönelik Stratejik Dava (Strategic Lawsuit against Public Participation, SLAPP) olarak değerlendiriyoruz. Toplum Katılımını Engellemeye Yönelik Stratejik Davalar (SLAPPs) eleştirel olan ve yetkilileri hesap verebilir kılmayı amaçlayan kişilere karşı kazanmak amacıyla değil, bu kişileri sindirmek ve susturmak amacıyla hukuki işlemlerin kötüye kullanılması yoluyla açılmış olan davaları tanımlar. Prof. Dr. Akdeniz hakkında açılan bu Toplum Katılımını Engellemeye Yönelik Stratejik Davayı kınıyor ve davanın reddedilmesi çağrısında bulunuyoruz. Siyasetçiler ve hükümetle yakın ilişkileri olan ve ellerinde güç bulunduran kişiler tarafından gazeteciler, akademisyenler ve insan hakları savunucularına yönelik baskı ve tehdit amacıyla başvurulan Toplum Katılımını Engellemeye Yönelik Stratejik Davalara son verilmesi çağrısında bulunuyoruz.
Paradise Papers ile ilgili haberlere yönelik engelleme Türkiye Cumhuriyeti hükümeti tarafından ifade özgürlüğünün ve bilgiye erişim hakkının sistematik bir biçimde ihlal edildiği daha geniş bir bağlamın parçasıdır. Gazeteciler, insan hakları savunucuları, siyasetçiler, akademisyenler, avukatlar ve hatta doktorlara yönelik baskı uygulamak için aşırı geniş kapsama sahip olan terörle mücadele kanunları Türkiye’deki yetkililer tarafından rutin bir biçimde kötüye kullanılıyor. Benzer şekilde, Toplum Katılımını Engellemeye Yönelik Stratejik Davalar da güçlü kişi ve kurumlar tarafından kamusal incelemeden kaçınmak, eleştirel kişileri susturmak ve sindirmek amacıyla yargısal taciz olarak kullanılıyor. Bu tür davaların büyük çoğunluğu Türkiye Cumhuriyeti hükümetine yakın siyasetçiler ve iş insanları tarafından açılıyor.
Paradise Papers hakkında
Paradise Papers, off-shore belgeleri ile ilgili olan 13.4 milyon gizli elektronik belgedir. Bu belgeler Almanya’da yayın yapan Süddeutsche Zeitung gazetesinin çalışanlarına sızdırıldı ve bu gazeteciler de belgeleri Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu ile paylaştı. 90’dan fazla yayın organı sızdırılan belgeleri temel alarak haberler yaptı. Türkiye sızdırılan belgelerle ilgili haber yapan gazetecileri soruşturan tek ülke.
İmzacılar:
ARTICLE 19
Articolo 21
Avrupa Gazeteciler Birliği (AEJ)
Danimarka PEN
İngiltere PEN
Avrupa Basın ve Medya Özgürlüğü Merkezi (ECPMF)
Avrupa Gazeteciler Federasyonu (EFJ)
Almanya PEN
IFEX
Uluslararası Medya Desteği
Uluslararası İnsan Haklarını Gözlem (IOHR)
Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI)
OBC Transeuropa
Kanada PEN
Uluslararası PEN
Norveç PEN
P24 Bağımsız Gazeteciler Platformu (P24)
Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF)
Güney Doğu Avrupa Medya Örgütü (SEEMO)
İsveç PEN
Daphne Caruana Galizia Vakfı